Η ολική έκλειψη της Σελήνης.

Η πρώτη έκλειψη Σελήνης του 2011 εμφανίζεται στην περιοχή νότια του αστερισμού του Οφιούχου περίπου 7 ° δυτικά του Νεφελώματος της Λιμνοθάλασσας (Μ8). Η τροχιά της Σελήνης περνά μέσα από τη σκιά της Γης κατά τη διάρκεια του γεγονότος για αρκετό χρονικό διάστημα. Η φάση της ολικής έκλειψης διαρκεί περίπου 100 λεπτά! Η τελευταία έκλειψη που είχε υπερβεί σε διάρκεια αυτήν, ήταν τον Ιούλη του 2000.Η έκλειψη θα είναι ορατή για εκατομμύρια ανθρώπους στην Ευρώπη, την Αφρική, τη Μέση Ανατολή και τη νοτιοδυτική Ασία. Θα είναι ορατή καθώς το φεγγάρι ανατέλλει νωρίς το απόγευμα στη Νότια Αμερική και την Ευρώπη, και καθώς δύει το φεγγάρι πριν από την αυγή στην ανατολική Ασία και την Αυστραλία.

Η σεληνιακή έκλειψη συμβαίνει μόνο με τη Σελήνη σε Πανσέληνο, όταν η Γη περνά μεταξύ του Ήλιου και της Σελήνης και η σκιά της Γης πέφτει σε ένα τμήμα της επιφάνειας της Σελήνης (Μερική έκλειψη) ή καλύπτει όλη την επιφάνεια της Σελήνης (Ολική έκλειψη). Οι Σεληνιακές εκλείψεις είναι λιγότερο συχνές από ότι οι Ηλιακές, καθώς οι δεύτερες για οποιαδήποτε τοποθεσία στη Γη, θα μπορούσε να είναι μέχρι και τρεις ανά έτος. Γενικά οι Σεληνιακές εκλείψεις είναι ορατές παντού όταν είναι καλός καιρός τη νύχτα και ουσιαστικά καλύπτει πάνω από το μισό του πλανήτη. Το πιο κοντινό διάστημα μεταξύ ηλιακής και σεληνιακή έκλειψης είναι 2 εβδομάδες. Η Ηλιακή έκλειψη πάντα γίνεται στο τέλος ενός Ισλαμικού μήνα. Η Σεληνιακή έκλειψη συμβαίνει πάντα στη μέση ενός Ισλαμικού μήνα.

(A)-moonecl (Small)

Τα στοιχεία της ολικής έκλειψης της Σελήνης.

Οι χρόνοι κατά τους οποίους θα βλέπουμε τη Σελήνη να μπαίνει στην παρασκιά και τη σκιά της Γης, αναφέρονται παρακάτω και αφορούν σε διεθνή ώρα (UT) σε τοπική ώρα Ελλάδας:

 

Φάσεις της έκλειψης

Φάση

Ημ/νία

Ωρα (UT)

Ημ/νία

Τοπική ώρα (EEST)

Πρώτη επαφή με παρασκιά

Π1

15

17:24.33

15

20:24.33

Πρώτη επαφή με τη σκιά

Σ1

15

18:22.55

15

21:22.55

Έναρξη ολικής έκλειψης

Ο1

15

19:22.29

15

22:22.29

Μέγιστο ολικής έκλειψης

Ο

15

20:12.41

15

23:12.41

Τέλος ολικής έκλειψης

Ο2

15

21:02.14

16

00:02.14

Τελευταία επαφή με τη σκιά

Σ2

15

22:02.15

16

01:02.15

Τελευταία επαφή με παρασκιά

Π2

15

23:00.44

16

02:00.44

 

Η διάρκεια κατά την οποία η Σελήνη θα βρίσκεται στις φάσεις της έκλειψης θα είναι:

Παρασκιά = 5ώρες 36 λεπτά και 12 δευτερόλεπτα,

Σκιά = 3 ώρες 39 λεπτά και 19 δευτερόλεπτα,

Ολικότητα = 1 ώρα 40 λεπτά και 13 δευτερόλεπτα.

 

Η Σελήνη κατά τη διάρκεια της Ολικότητας της Έκλειψης θα βρίσκεται στον ουράνιο θόλο στο σημείο που χαρακτηρίζεται από τις συντεταγμένες R.A. = 17h35m32.3s και Dec. = -23°13’51.6″ (Geocentric Coordinates).

(Β)-ertahmap (Small)

Κατά τη στιγμή της μεγαλύτερης έκλειψης, το φαινόμενο μέγεθός της (MV) θα φθάσει το 1,6998 κατά τη διάρκεια που το κεντρικό πέρασμα της Σελήνης θα βρίσκεται σε απόσταση 5,3 λεπτά της μοίρας του άξονα της σκιάς. Το Νότιο άκρο της Σελήνης θα βρίσκεται 54,2 λεπτά το τόξου από την άκρη της σκιάς της Γης, ενώ το βόρειο άκρο θα βρίσκεται 22,3 λεπτά το τόξου από την άκρη της σκιάς. Έτσι, οι βόρειες περιοχές της Σελήνης θα φαίνονται πιθανώς πιο φωτεινές από τις νότιες περιοχές που θα βρίσκονται βαθύτερα στη σκιά. Κατά τη διάρκεια εξέλιξης του γεγονότος μέχρι την ολικότητα, και ενώ μεγάλα τμήματα της Σελήνης θα βυθίζονται στο σκοτάδι, η εμφάνισή της θα έχει δραματικές αλλαγές με το πέρασμα του χρόνου. Είναι δύσκολο να προβλεφθεί η ακριβής κατανομή φωτεινότητας στην σκιά, γι΄αυτό και οι παρατηρητές, επαγγελματίες και ερασιτέχνες αστρονόμοι, καλούνται να εκτιμήσουν την αξία Danjon (= Κλίμακα Φωτεινότητας της Έκλειψης της Σελήνης), σε διαφορετικές χρονικές στιγμές κατά τη διάρκεια του γεγονότος. Σημειώστε ότι μπορεί να είναι επίσης απαραίτητο να σημειωθούν διαφορετικές τιμές Danjon σε διαφορετικά τμήματα της Σελήνης (πχ – Βορρά έναντι Νότου).

 

Τα αστέρια την ώρα της έκλειψης.

Σχεδόν 30 χρόνια πριν, την 6η Ιούλη του 1982, οι παρατηρητές παρακολούθησαν μια άλλη ολική σεληνιακή έκλειψη, με τη Σελήνη να βρίσκεται στο ίδιο τμήμα του ουρανού. Εντυπωσιάστηκαν όταν κατά τη διάρκεια της Ολικότητας, είδαν πόσο πολύ έλαμπε ο Γαλαξία μας, αλλά ήταν αόρατος σχεδόν κατά τη διάρκεια της μερικής φάσης. Οι παρατηρητές θα έχουν μια παρόμοια ευκαιρία κατά τη διάρκεια αυτής της έκλειψης. Στην περίπτωση αυτή, η ολικά σκιασμένη Σελήνη θα βρίσκεται νότια του αστερισμού του Οφιούχου μόλις 8° βορειοδυτικά από τα φωτεινότερα νεφελώματα και αστέρια του Τοξότη. Επειδή η περιοχή αυτή βρίσκεται κοντά με το κέντρο του Γαλαξία, η ποσότητα των αστέρων, των νεφελωμάτων και αστρικών σμηνών που βλέπουμε εκεί, είναι εκθαμβωτικά εντυπωσιακή. Οι αστερισμοί του καλοκαιριού θα βρίσκονται σε πολύ καλή θέση για παρατήρηση, ώστε ορισμένα φωτεινά αστέρια να μπορούν να χρησιμοποιηθούν για συγκρίσεις μεγέθους με την ολικά σκιασμένη Σελήνη. Για παράδειγμα:
(Ε)-OH2011 (Small)
Ο Αντάρης (MV = 0,92 v) θα είναι 15 ° προς τα δυτικά,

Το λ του Σκορπιού ή Shaula (MV = 1,63) θα είναι 14 ° νότια,

Το ε του Τοξότη (MV = 1,85) θα είναι 15 νοτιοανατολικά °,

Ο Αρκτούρος (MV = -0,05) θα βρίσκεται 55 ° στα βορειοδυτικά, και

Ο Αλτάιρ(MV = 0,77) θα είναι 46 ° βορειοανατολικά της Σελήνης.

 

Ποιοί θα γευτούν τη μαγεία της έκλειψης.

Το γεγονός της Σεληνιακής έκλειψης, θα παρατηρηθεί ολοκληρωμένο, από το ανατολικό ήμισυ της Αφρικής, της Μέσης Ανατολής, της Κεντρικής Ασίας και της δυτικής Αυστραλίας. Οι παρατηρητές σε ολόκληρη την Ευρώπη θα χάσουν τα πρώτα στάδια της έκλειψης, επειδή εμφανίζονται πριν την ανατολή του φεγγαριού στον ουράνιο θόλο. Ευτυχώς, την ολικότητα θα δει όλη η ήπειρος εκτός από την βόρεια Σκωτία και τη βόρεια Σκανδιναβία. Οι παρατηρητές στην Ανατολική Ασία, την ανατολική Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία θα χάσουν τα τελευταία στάδια της έκλειψης γιατί θα συμβούν μετά τη δύση του φεγγαριού. Παρ’ όλα αυτά η ολικότητα της έκλειψης θα παρατηρηθεί από τις περισσότερες αυτές τις περιοχές. Ακόμη και παρατηρητές στην ανατολική Βραζιλία, την Ουρουγουάη και την Αργεντινή θα γίνουν μάρτυρες της ολικότητας.

 

Ωστόσο, καμιά φάση της έκλειψης δεν θα είναι ορατή από τις ΗΠΑ, τον Καναδά, το Μεξικό, την Κεντρική Αμερική μέχρι και τον Παναμά και τα νησιά της Καραϊβικής καθώς και μεγάλου μέρους το Ειρηνικού ωκεανού.

Τη στιγμή που θα βρίσκεται το φαινόμενο της έκλειψης στο μέγιστο (20:12.41 UT), το φεγγάρι θα είναι κοντά στο ζενίθ για παρατηρητές από το Ρεουνιόν και το Μαυρίκιο, ανατολικά της Μαδαγασκάρης.

(Δ)-Total Moon Eclipse - 22-2-2008  (Αντιγραφή)

 

Οι επόμενες Σεληνιακές εκλείψεις.

Η επόμενη έκλειψη Σελήνης θα είναι Ολική και θα γίνει την 10η Δεκέμβρη 2011 στις 14:33 UT και θα είναι ορατή στη Μέση Ανατολή, την Ευρώπη, την Κεντρική και Βόρεια Αμερική. Στη συνέχεια, η επόμενη θα είναι μερική και θα γίνει στις 4 Ιούνη 2012 στις 11:04 UT και θα είναι ορατή στην Ασία, Αυστραλία, Ειρηνικό και Αμερική. Η τελευταία για το 2012 θα γίνει στις 28 Νοέμβρη 2012 στις 14:34, θα έκλειψη παρασκιάς και θα γίνει ορατή στην Ευρώπη, την ανατολική Αφρική, την Ασία, την Αυστραλία, τον Ειρηνικό και τη Βόρ. Αμερική.

 

 

Ο κύκλος Σάρος 130.

Η σεληνιακή έκλειψη της 15ης του Ιούνη, είναι η 34η του Σάρος 130.

Η περιοδικότητα και η επανάληψη των Σεληνιακών αλλά και των Ηλιακών εκλείψεων διέπεται από τον κύκλο Σάρος, με μια περιοδικότητα περίπου 6,585.3 ημερών (18 έτη 11 ημέρες 8 ώρες). Όταν δύο εκλείψεις χωρίζονται από μια περίοδο ενός Σάρος, μοιράζονται μια παρόμοια γεωμετρία. Οι δύο εκλείψεις συμβαίνουν στο ίδιο σημείο, με τη Σελήνη σε σχεδόν ίδια απόσταση από τη Γη και την ίδια εποχή του έτους. Έτσι, ο κύκλος Σάρος είναι χρήσιμος γιατί οργάνωσε τις εκλείψεις σε σειρές. Κάθε κύκλος διαρκεί συνήθως 12 – 15 αιώνες και περιέχει 70 ή περισσότερες σεληνιακές εκλείψεις.

Στις Σεληνιακές εκλείψεις του Σάρος 130, η Σελήνη κινείται από σειρά σε σειρά νοτιότερα. Η πρώτη σειρά ξεκίνησε με μία μερική έκλειψη κοντά στο βόρειο άκρο της παρασκιάς στις 10 Ιουνίου 1416. Ο κύκλος Σάρος 130 θα ολοκληρωθεί με μερική έκλειψη κοντά στο νότιο άκρο της παρασκιάς στις 26 Ιούλη 2678. Μια σειρά από 71 εκλείψεις συμβαίνουν με την ακόλουθη σειρά:

8 παρασκιάς,

20 μερικές,

14 Ολικές,

22 μερικές, και

7 παρασκιάς

σεληνιακές εκλείψεις, που εκτείνονται σε χρονικό διάστημα 1262,11 χρόνων.

(ΣΤ)-mooneclep (Small)

 

 

Η κλίμακα φωτεινότητας Danjon.

Ο Γάλλος αστρονόμος Αντρέ-Louis Danjon πρότεινε μία κλίμακα πέντε σημείων για την αξιολόγηση της οπτικής εμφάνισης και τη φωτεινότητα της Σελήνης κατά τη διάρκεια της ολικότητας των Σεληνιακών εκλείψεων. Η κλίμακα αυτή ονομάστηκε Danjon και οι τιμές «L» για διάφορες φωτεινότητες ορίστηκαν ως εξής:

 

L = 0 Πολύ σκοτεινή έκλειψη. Σελήνη σχεδόν αόρατη, στο μέσο της Ολικότητας.
L = 1 Σκοτεινή έκλειψη, με γκρι ή καστανό χρωματισμό. Οι λεπτομέρειες της επιφάνειας της Σελήνης διακρίνονται με δυσκολία.
L = 2 Έκλειψη με βαθύ κόκκινο χρώμα ή στο χρώμα της σκουριάς. Πολύ σκούρα κεντρική σκιά, ενώ το εξωτερικό άκρο της σκιάς είναι σχετικά φωτεινό.
L = 3 Έκλειψη με Φωτεινό κόκκινο χρώμα. Η κύρια σκιά έχει συνήθως ένα φωτεινό ή κίτρινο χείλος.
L = 4 Έκλειψη με πολύ φωτεινό χαλκο-κόκκινο ή πορτοκαλί χρώμα. Η κύρια σκιά έχει ένα γαλαζωπό, πολύ φωτεινό χείλος.

 

Η παρατήρηση μιας αξίας “L” για τη σεληνιακή έκλειψη είναι καλύτερα να γίνεται με γυμνό μάτι, κιάλια ή ένα μικρό τηλεσκόπιο κοντά στο χρονικό διάστημα του μέσου της Ολικότητας. Είναι επίσης χρήσιμο να εξεταστεί η εμφάνιση της Σελήνης λίγο μετά την αρχή και πριν από το τέλος της ολότητας. Η Σελήνη θα είναι συνέχεια κοντά στην άκρη της σκιάς και παρέχει μια ευκαιρία να παρατηρήσετε μια αξία «L» με την εξωτερική σκιά. Κατά τη διενέργεια αξιολογήσεων, θα πρέπει να καταγράψετε τόσο την φάση, όσο και το χρόνο με σχετική ακρίβεια. Επίσης, σημειώστε τυχόν μεταβολές στο χρώμα και τη φωτεινότητα σε διάφορα μέρη της σκιάς, καθώς και την προφανή ευκρίνεια στην άκρη της σκιάς. Δώστε ακόμη προσοχή στην προβολή των σεληνιακών χαρακτηριστικών εντός της σκιάς. Σημειώσεις και σκίτσα που θα γίνουν κατά την έκλειψη είναι πολύτιμα, υπενθυμίζοντας τις λεπτομέρειες, τα γεγονότα και τις εντυπώσεις!

(Γ)-LunarEcl (Small)

 

Οι κρατήρες της Σελήνης και ο χρονισμός τους στη διάρκεια του φαινομένου.

Το 1702, ο Pierre de La Hire έκανε μια περίεργη παρατήρηση σχετικά με σκιά της Γης. Προκειμένου να προβλεφθεί με ακρίβεια η διάρκεια μιας σεληνιακής έκλειψης, βρήκε ότι είναι απαραίτητο να αυξηθεί η ακτίνα της σκιάς περίπου 1% περισσότερο από ότι δικαιολογείται από γεωμετρικές εκτιμήσεις. Αν και το αποτέλεσμα έχει να κάνει σαφώς με την ατμόσφαιρα της Γης, δεν είναι πλήρως κατανοητή η αιτία, δεδομένου ότι η διεύρυνση της σκιάς φαίνεται να ποικίλλει πό τη μια έκλειψη στην επόμενη! Η διεύρυνση μπορεί να μετρηθεί μέσω της καταγραφής με προσεκτική χρονομέτρηση των σεληνιακών κρατήρων καθώς εισέρχονται και εξέρχονται από τη σκιά.
Οι παρατηρήσεις αυτές είναι καλύτερα να γίνονται με ένα τηλεσκόπιο χαμηλής ισχύος και ένα ραδιορολόι που παίρνει ψηφιακό σήμα από ειδικούς ραδιοφάρους για το χρόνο. Η καταγραφή του χρόνου πρέπει να γίνει με ακρίβεια 0,1 του λεπτού. Καταγράφεται η στιγμή, όταν η πιο απότομη ακμή στην άκρη της σκιάς διασχίζει το φαινόμενο κέντρο του κρατήρα. Στην περίπτωση των μεγάλων κρατήρων όπως ο Τύχο και ο Κοπέρνικος, καταγράφουμε τις στιγμές που η ακμή της σκιάς αγγίζει τις δύο αντίθετες πλευρές του κρατήρα. Ο μέσος όρος αυτών των ωρών είναι ίση με τη στιγμή της σκίασης του κρατήρα.
Ένας οδηγός πρόβλεψης για βύθιση και ανάδυση της σκιάς, δίνεται για 20 μεγάλους κρατήρες της Σελήνης, για κάθε ολική ή μερική έκλειψη κάθε χρόνο. Οι παρατηρητές που καταγράφουν τους χρόνους σκίασης των κρατήρων μπορούν να στέλνουν τα αποτελέσματά τους στο Sky & Telescope, (90 Sherman Street, Cambridge MA 02140-3264, USA) που έχει αναλάβει για λογαριασμό της NASA τη συγκέντρωση των δεδομένων για ανάλυση.

Πως να παρατηρείσετε την έκλειψη.

Για να παρατηρήσετε το φαινόμενο της Ολικής Σεληνιακής έκλειψης, είναι καλύτερα να βγείτε από τη Μυτιλήνη ή τις άλλες πόλεις και χωριά, σε μια απόσταση που να μήν ενοχλεί η φωτορύπανση. Μπορείτε να τη δείτε και μέσα από τις πόλεις αλλά αν πάτε μακριά από τα φώτα, πραγματικά θα την απολαύσετε καλύτερα! Η παρατήρηση μπορεί να γίνει με γυμνό μάτι, κιάλια ή ένα μικρό τηλεσκόπιο. Ο χρόνος θα είναι άφθονος ώστε να μπορέσετε να φωτογραφήσετε ή να βιντεοσκοπίσετε το φαινόμενο. Όμως, επειδή ακριβώς, η διάρκεια του φαινομένου θα είναι μεγάλη, απαραίτητα χρειάζεστε μια καλή παρέα (ιδανική βραδιά για δυο ερωτευμένους…) και οι μερακλήδες θα χρειαστούν τεμάχια κρέατος περασμένα σε καλαμάκι, πάνω από τα κάρβουνα, συνοδεία μπύρας… αν βέβαια βοηθήσει ο καιρός…

 

Print Friendly, PDF & Email

Φωτογραφικές ματιές στην ιστορία της εξερεύνησης του διαστήματος: APOLLO 16

Στις αρχές Απρίλη του 1972, η NASA ξεκίνησε την 10η επανδρωμένη αποστολή του προγράμματος Apollo. Το Apollo 16, ήταν η πέμπτη πραγματικά αποστολή που προσγειώθηκε στο φεγγάρι. Αυτή η αποστολή θα είναι το προτελευταίο ταξίδι του προγράμματος Apollo. Μετέφερε τους αστροναύτες John Young, Charles Duke, και ο Ken Mattingly στη Σελήνη, με τους Young και […]

Print Friendly, PDF & Email
ΣΥΝΕΧΕΙΑ

Πανσέληνος 9 Σεπτ. 2014 (φωτογραφία)

ΣΥΝΕΧΕΙΑ

Πανσέληνος 13.06.2014

ΣΥΝΕΧΕΙΑ