Περιστρεφόμενο άστρο νετρονίων μείωσε απότομα την ταχύτητά του
Η ανακάλυψη, έγινε από μια διεθνή αστρονομική ομάδα,στην οποία συμμετείχε και ο Κώστας Γουργουλιάτος (ο heal στο astrovox) του καναδικού πανεπιστημίου McGill στο Μόντρεαλ, έγινε με τη βοήθεια του τηλεσκοπίου ακτίνων-Χ «Swift» της NASA. Δημοσιεύτηκε με τον τίτλο «An anti-glitch in a magnetar» στις 30 Μάη 2013 στο περιοδικό Nature.
Ένα αστέρι νετρονίων, που γυρίζει σαν σβούρα γύρω από τον εαυτό του, είναι ό,τι πιο κοντινό σε μια μαύρη τρύπα μπορούν να παρατηρήσουν άμεσα οι επιστήμονες. Αποτελεί το απομεινάρι της έκρηξης (σούπερ-νόβα) ενός πρώην τεράστιου άστρου, που έκαψε τα πυρηνικά καύσιμά του και κατέρρευσε υπό το βάρος του. Τα άστρα αυτά, που αποκαλούνται και «πάλσαρ», μπορούν να περιστραφούν έως 43.000 φορές το λεπτό και διαθέτουν πανίσχυρα μαγνητικά πεδία τρισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερα από αυτό της Γης. Η ύλη μέσα σε ένα τέτοιο άστρο διαμέτρου μόλις 15 έως 20 χιλιομέτρων είναι τόσο συμπιεσμένη, ώστε ένα κουταλάκι από αυτήν θα ζύγιζε ένα δισεκατομμύριο τόνους πάνω στον πλανήτη μας. Κανένα επιστημονικό εργαστήριο στη Γη δεν έχει καταφέρει να αναπαράγει τέτοιες συνθήκες υπερ-πυκνότητας.
Το συγκεκριμένο άστρο νετρονίων ΙΕ 2259+586 εντοπίστηκε σε απόσταση περίπου 10.000 ετών φωτός από τη Γη, στην κατεύθυνση του βόρειου αστερισμού της Κασσιόπειας. Ανήκει στην υποκατηγορία των λεγόμενων μαγνητικών άστρων νετρονίων (magnetars), που αποτελούν τους ισχυρότερους μαγνήτες του σύμπαντος, καθώς έχουν ασύλληπτα ισχυρά μαγνητικά πεδία και κατά καιρούς εκτοξεύουν στο διάστημα υψηλής ενέργειας παλμούς (εκρήξεις).
Οι παρατηρήσεις έδειξαν ότι το άστρο έκοψε ταχύτητα και έκτοτε σταδιακά μειώνει την ταχύτητα περιστροφής του, η οποία αρχικά ήταν μία περιστροφή κάθε επτά δευτερόλεπτα (περίπου οκτώ ανά λεπτό). Οι αστρονόμοι έως τώρα είχαν δει πάλσαρ να επιταχύνουν την περιστροφή τους, αλλά ποτέ να την επιβραδύνουν και αναρωτιούνται τι μπορεί να έχει προκαλέσει ένα τέτοιου είδους συμβάν. Πριν την επιβράδυνση, το άστρο εξέπεμψε μια σύντομη αλλά ισχυρή έκρηξη ακτίνων-γάμα που έγινε αντιληπτή από το διαστημικό τηλεσκόπιο «Fermi» της NASA. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτή η έκλαμψη σηματοδότησε την έναρξη επιβράδυνσης της περιστροφής της αστρικής «σβούρας».
Ένα αστέρι νετρονίων είναι από τα πυκνότερα αντικείμενα, με συγκέντρωση 500.000 φορές της μάζας της Γης σε μια σφαίρα διαμέτρου περίπου 19 χιλιομέτρων, παρόμοια σε μέγεθος με το νησί του Μανχάταν.
